15 sierpnia 1917 r. w Lozannie założono Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za oficjalną reprezentację narodu polskiego i sprawujący polityczną kontrolę nad armią polską we Francji w czasie I Wojny Światowej.

15 sierpnia 2021 r. – dokładnie w 104 rocznicę tego wydarzenia, miałem zaszczyt uczestniczyć w odsłonięciu tablicy upamiętniającej założyciela i prezesa Komitetu – Romana Dmowskiego.

Tablica zamontowana została na frontowej elewacji budynku Urzędu Miasta przy Pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego 4. Zawisła ona z inicjatywy grupy rawian, którzy przeprowadzili pieniężną zbiórkę internetową i w ten sposób sfinansowali jej powstanie.

Roman Dmowski był publicystą politycznym i twórcą podstaw ideologii narodowej w Polsce. Cieszył się dużym autorytetem wśród znacznej części społeczeństwa. Uważał, że Polacy, tak jak inne narody, mają do odegrania własną misję cywilizacyjną. Choć też piętnował wady polskie takie jak bierność, lenistwo, niezdolność do pracy zbiorowej, czy niezdyscyplinowanie. Jego postawa wobec faszyzmu, żydów i feministek sprawiła, że do dzisiaj budzi wśród wielu Polaków mieszane uczucia, kontrowersje, a nawet sprzeciw.

Jednak dla wszystkich, którzy znają aktywność Romana Dmowskiego i jego zaangażowanie w odzyskanie niepodległości bez wątpienia jest bohaterem. Nie kto inny, jak właśnie Roman Dmowski, wspólnie z Ignacym Janem Paderewskim, podpisał w 1919 traktat wersalski, na mocy którego społeczność międzynarodowa uznała prawo Polaków do własnego państwa.

Polska niepodległość ma wielu ojców. W szczególny sposób wyróżniają się dokonania Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego i Ignacego Daszyńskiego. Ich zaangażowanie na frontach I wojny światowej, działalność dyplomatyczna, polityczna i społeczna doprowadziły do powstania II Rzeczypospolitej.

W 2018 roku na budynku rawskiego ratusza odsłonięta została tablica w hołdzie Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. W 2020 roku na budynku starostwa umiejscowiona został tablica Wincentego Witosa. 15 sierpnia odsłoniliśmy tablicę pamiątkową Romana Dmowskiego. Te tablice są formą upamiętniania naszej historii.

Każdy z nas różnie ocenia historię, a także to co się dzieje obecnie w naszym kraju. Historii nie wystarczy się uczyć. Trzeba ją analizować i wyciągać wnioski. Wolność nie została nam dana na zawsze. Dziś często mamy do czynienia z łamaniem praw obywatelskich, korupcją polityczną, naginaniem prawa, dyskredytowaniem uznanych w świecie autorytetów. Złymi decyzjami politycznymi, nieumiejętną polityką zagraniczną, przekładaniem interesów partyjnych nad narodowe zmierzamy do izolacji Polski na arenie międzynarodowej i marginalizacji naszej roli we współczesnym świecie. To dobry moment, żeby przypomnieć sobie słowa Roman Dmowskiego: „Jesteśmy różni, pochodzimy z różnych stron Polski, mamy różne zainteresowania, ale łączy nas jeden cel. Cel ten to Ojczyna, dla której chcemy żyć i pracować.”

Niech ta myśl będzie motywem przewodnim w naszym życiu bez względu na upodobania polityczne. Zacznijmy wreszcie pięknie się różnić oraz mądrze być podobni.

Piotr Irla
Burmistrz Rawy Mazowieckiej

Zdjęcia z odsłonięcia tablicy upamiętniającej odsłonięcie tablicy Romana Dmowskiego znajdziesz tutaj>>>

*Materiał powstał przy współpracy z Urzędem Miasta Rawa Mazowiecka.