Wokół kościoła Świętego Ducha krąży wiele, często nie mających nic wspólnego z rzeczywistością, opowieści. Niektóre osoby twierdzą, że kościół ten pełnił swego czasu funkcję synagogi, a wokół niego grzebani byli Żydzi. Takie domysły wywołane są prawdopodobnie lokalizacją kościoła w pobliżu dzielnicy Żydowskiej. Historia z cmentarzem ma również w sobie ziarno prawdy, gdyż w dawnych czasach zmarłych grzebano wokół kościołów.

W 1374 roku rawski mieszczanin Mikołaj Paczotka ufundował kościół i szpital pod wezwaniem świętego Ducha. Dwa lata później zatwierdził książę Siemowit III, a w 1378 roku kościół znalazł się w posiadaniu benedyktynów płockich. Przebywali tu oni do 1823 roku, wtedy to bowiem kościół przekazano gminie ewangelickiej, zaś walący się szpital rozebrano. Początkowo była to niewielka kaplica, jednak gdy okazała się ona zbyt mała, wzniesiono większą, murowaną, konsekrowaną w 1669 roku przez biskupa kujawskiego Tomasza Ujejskiego. Jeszcze w 1763 roku w świątyni były trzy ołtarze w tym największy Świętego Ducha.

Z początkiem XIX wieku w Rawie osiedlili się ewangelicy. Największe kolonie ewangelików powstały około 1820 roku m.in. w Annosławiu, Kaleniu, Raduczu, Stanisławowie. W 1821 roku dążenia 314 rodzin ewangelickich zaczęły przybierać realne kształty, kiedy to reprezentacja rawskich ewangelików wystąpiła do władz o oddanie im zrujnowanego kościoła Świętego Ducha. Po pięciu latach starań ewangelicy otrzymali podupadającą świątynię wraz z należącym do niej terenem. Mimo poważnych trudności już w roku 1828 za sumę 24.860 złotych kościół został odbudowany, a w następnym roku rząd formalnie zatwierdził istnienie Ewangelicko-Augsburskiej Parafii w Rawie Mazowieckiej. Wybudowano też drewnianą plebanię dla księdza i kantora.

Parafia w Rawie poważnie ucierpiała podczas I wojny światowej: kościół i plebania zostały poważnie uszkodzone, wielu parafian zostało deportowanych w głąb Rosji, a ich domy i gospodarstwa uległy zniszczeniu podczas działań wojennych. Wojenna zawierucha sprawiła, że z Rawy ubyło dość dużo ewangelików, a ponadto do roku 1929 Rawa miała znowu swojego proboszcza. Od tego roku prace na plebani i w kościele nabrały tempa. Ożywiło się również życie religijne m.in. powstał chór parafialny i orkiestra puzonistów.

Szczególne ożywienie w życiu parafii wywołały obchody 100-lecia jej istnienia. Obchody odbyły się z dwuletnim opóźnieniem – 31 maja 1931 roku. Na tę rocznicę wyremontowano kościół, ufundowano dwa dzwony i wyposażono na nowo wnętrze kościoła.

Pomyślny rozwój parafii został przerwany przez II wojnę światową. W 1945 roku kościół został zbombardowany. Prace parafialne utrudniał brak duchownego na miejscu i zakwestionowanie praw parafii do jej majątku, w szczególności plebani i kościoła. Ewangelicy z Rawy i okolic przez siedem lat po wojnie walczyli na drodze sądowej o odzyskanie kościoła i plebani wraz z należącymi do nich gruntami. 12 czerwca 1952 roku odbyło się pierwsze nabożeństwo i poświęcenie odbudowanej świątyni.

Obecnie nabożeństwa odbywają się dwa razy w miesiącu. Od 1983 roku duszpasterzem jest ksiądz Roman Pawlas z parafii Zbawiciela w Tomaszowie Mazowieckim.

Wykorzystano materiały: “Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rawie Mazowieckiej”, “Powiat rawski zarys dziejów do końca1973 roku”.